රට ගිනිගත් ගිනිහල් ගෙයක් බඳුය. උණුසුම දිනෙන් දින තීව්‍රවනු විනා තුනී වන බවක් ද නොපෙනේ. තවමත් කිලෝමීටර ගණන් දිග්ගැස්සුණු ඉන්ධන පෝලිම් ය. ගෑස් සහ භූමිතෙල් හිඟය ද නිමාවී නැත. විදුලිය විසන්ධිය පැයයි විනාඩි හතළිහකට සීමා කරන බව අවධාරණය කෙරුණ ද යළිත් පැය හත හමාරක් විදුලිය විසන්ධි කෙරෙන බවද නිවේදනය කර ඇත. දැවෙන - තැවෙන ජනයා කඩිනමින් විසඳුම් ඉල්ලා මාර්ග අවුරා විරෝධය පළ කරති.
විරෝධය පළ කිරීමට ජනයා පෙළඹෙන්නේ ප්‍රශ්න විසඳා ගැනීමට වෙනත් විකල්ප නොමැති හෙයිනි. ඉල්ලීම්, ආයාචනා, බැගෑපත්වීම නොසලකා හැරුණුවිට ඊළඟ පියවර විරෝධය පළ කිරීම ය. එය ජනයාගේ ශුද්ධ වූ අනුල්ලංඝනීය අයිතියකි. එහෙත් එය භුක්ති විඳිය යුත්තේ සාමුහික විචාර බුද්ධියෙනි. සාමුහික විචාර බුද්ධිය ගිලිහී ගියවිට ආදේශ වන්නේ අවිචාරය වේ. අවිචාරය තරම් සටන් බිම්වලට නින්දා සහගත ලප කැළැල් එක් කරන වෙනත් දෙයක් නොමැත. ජීවිතයට සහන ඉල්ලා වීදි බැසි මිනිසුන්ගේ අරගලයට ද එබඳු ලප කැළැල් එක්වනු ඉකුත් දිනවල දක්නට ලැබිණි.
‘ප්‍රචණ්ඩත්වය වූ කලී අශීලාචාර අශිෂ්ට අවියකි’. එම අවි නූතන දියුණු මානව සමාජය තුළ මිනිස් කසළ මෙන් පිටු දකින්නකි. පොදුජන පෙරමුණේ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී රොෂාන් රණසිංහ මහතාගේ නිවෙස ප්‍රකෝපකාරීන් අතින් විසුණුවී ගියේය. හිටපු ඇමති ගාමිණී ලොකුගේ සහ හිටපු ඇමති කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල යන මහත්වරුන් ඇතුළු මන්ත්‍රීවරුන් පිරිසකගේ නිවෙස් ඉදිරිපිට ද විරෝධතා පැවැත්වුණු බව ද වාර්තා විය. හිටපු ඇමැති ගාමිණී ලොකුගේ ගේ නිවස ඉදිරිපිට මහා ගිනි ජාලා නැගෙනු විද්‍යුත් මාධ්‍ය ඔස්සේ විකාශය විය.
හිටපු අමාත්‍ය අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී එස්.එම්. චන්ද්‍රසේන මහතාගේ නිවෙසටත් ඔහුගේ නිවෙස අබියස ඉදිකෙරෙන හෝටලයටත් දැඩි ලෙස හානි සිදුකර තිබිණ.
මිනිසුන්ගේ ඉල්ලීම් අතිශයින්ම සාධාරණ ය. යුක්ති සහගත ය. එමෙන්ම මානුෂික ය. එබඳු සටන් මැදට පනින අවස්ථාවාදියෝ සිටිති. කල දුටු කල වළ ඉහ ගැනීමට මාන බලන පිරිස් සිටිති. ඔවුන්ට වුවමනා යම් වින්දනයක් ලැබීමට පමණි. ගිනි අවුළුවා, ගැටුම් ඇතිකර කපා කොටා ගැනීමට සලස්වා එදෙස බලා ප්‍රීතිවිය හැකි පටු හා පවිටු මෙන්ම විකල් මනසින් හෙබි දුර්දාන්තයෝ සිටිති.
ඔවුහු උපක්‍රමශීලිව තම අරමුණු මුදුන් පමුණුවා ගැනීමට උත්සාහ කරති. ඒ විරෝධතාකරුවන් මැති ඇමැති නිවෙස්වලට කඩා පනින විට දේශපාලකයන් එහි නැත. එහෙත් ඔවුන්ගේ අඹු දරුවන් එහි සිටිය හැකිය. ඔවුන් මේ අවස්ථාවලට මුහුණ දෙන්නේ කෙසේදැයි විරෝධතාකරුවන් සිතිය යුතුය.
අමතක නොකළ යුතු කාරණයක්ද තිබේ. සාධාරණ අරගල ප්‍රචණ්ඩත්වයට පරිවර්තනය වූ විට ආරක්ෂක අංශවලට එයට මැදිහත්වීමට සිදුවේ. ඇතැම්විට මළ සිරුරු ගණන් කිරීමට සිදුවන තරමේ ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල විය හැකිය. සටන ලෙයින් යකඩින් හා ගින්දරෙන් මැඬලූ විට එහි වාසිය යන්නේ ජන සටන් නිසා පීඩාවට පත්වන බලධාරීන්ටය. එහෙයින් බලධාරින් වෙනුවෙන් එම බලධාරින්ගේ අනුදැනුම සහිතව හෝ නැතිව එබඳු ප්‍රචණ්ඩත්වයක් ඇති කිරීමට ඉදිරිපත් වන දේශපාලන අතවැසියන් සිටිය හැකිය. සමාජය අවුල් ජාලයක පැටලුණවිට සිදු නොවිය හැකි දෙයක් නොමැත.
ජනතාව බුද්ධිමත් විය යුත්තේ ඉහත පරිසරයේය. ජනතා සටන් හයිජැක් කිරීමට බලා සිටින දේශපාලන පක්ෂ ද වේ. ඔවුන්ගේ අතවැසියෝ ජනතාව අතරට රිංගති. පළමු ගල් පහර ඔවුන්ගෙනි. ඉන්පසුව සටන ඇවිළීයන්නේ අරමුණෙන් බැහැරව ප්‍රතික්‍රියා හා ප්‍රතික්‍රියා වශයෙනි. ඉතිහාසය පුරා මෙම අත්දැකීම් තිබේ. 88,89 යුගයේ හැට දහසක් පමණ මරා දැමුණි. එයින් හරි අඩක් සටන්කරුවෝ නොවෙති.
පෞද්ගලික එදිරිවාදිකම් නිසා බොහෝ දෙනෙක් මිය ගියහ. අවසානයේදී එම මළසිරුරු බාර වූයේ ‘නාඳුනන තුවක්කුකරුවා’ ට ය. තෙල් ගැලුමයි - ටයරයයි සෑයටය. ප්‍රා, උකුස්සා වැනි අතුරු හමුදා කණ්ඩායම්වලට ය. ඒ මළසිරුරුවල වගකීම බාර ගැනීමට කිසිවෙක් නොවූහ. අවසානයේ දරු සොවින් සුසුමෙන් කාලය ගෙවා දැමීමට අම්මලාට තාත්තාලට සිදුවිය.
කළු ජූලිය ද එසේ ම ය. හමුදා සෙබළුන් දහතුනකගේ මරණ මහා වර්ග සංහාරයක් දක්වා දිග්ගැස්සි ගියේය. භාෂාව විමසා දෙවනුව මරා දමන මහා ශාපලත් පරිසරයක් නිර්මාණය විය. වේළුපිල්ලේ ප්‍රභාකරන්ට තමන් වෙනුවෙන් මරාගෙන මැරෙන මිනිස් බෝම්බ නිර්මාණය කර ගැනීමට හැකිවූයේ එම ශාපලත් පරිසරය නිසා ය. ඒ වෙනුවෙන් තිස් වසරකටත් වඩා වැඩි කාලයක් යුද අග්නියෙන් දැවීමට, තැවීමට මෙරට ජනයාට සිදුවිය. රට සියවස් ගණනාවක් ආපස්සට ගියේය. අප තවමත් මේ ගෙවා දමමින් සිටින්නේ එම තාර්කික වන්දිය වේ.
‘නොදන්නාකම විනාශය වළක්වා නැත.’ යන්න ඒකාන්ත සත්‍යයකි. මෙම අර්බුදකාරි පරිසරය තුළ වඩාත් බුද්ධිමත්ව හා විචාරශීලිව කටයුතු කළ යුතු වන්නේ එහෙයිනි. ප්‍රමාදය පමණක් නොව අතිධාවනකාරි වීමත් පරාජයට හා විනාශයට පාවාඩ එළනු ඇත.