අපගේ වැටහීමට අනුව ප්‍රධාන අර්බුද තුනක් අප ඉදිරියෙහි පවතී. පළමු අර්බුදය ආර්ථිකයේ කඩාවැටීමය. දෙවන අර්බුදය දේශපාලනය තුළ පවත්නා අවුලය. තෙවන අර්බුදය ජනතාව පාරට බැසීමය. මේ සාධක තුනම පවතින්නේ උත්සන්න තත්ත්වයක බව ද කවුරුත් තේරුම් ගත යුතුය. අර්බුද තුනටම ක්ෂණික විසඳුම් අවශ්‍ය බව ද පිළිගත යුතුය. ඉවසීමෙන් හා බුද්ධියෙන් තොරව ඉහත සාධක හසුරවන්නට ගියහොත් තත්ත්වය වඩාත් නරක අතට හැරෙන්නට පුළුවන. දේශපාලකයන්, සිවිල් සංවිධාන පමණක් නොව; පොදු ජනතාවත් මේවා ගැන නිසි වැටහීමකින් යුතුව ක්‍රියා කිරීම අවශ්‍ය වේ. ආවේග මතින් පමණක් ගැටලුවලට ඇත්ත විසඳුම් සපයා ගත නොහැකිය.

දේශපාලනය හා ආර්ථිකය ගතහොත් ඒ දෙක අතර ඇත්තේ එකිනෙකට සමපාත සම්බන්ධයකි. ස්ථාවර දේශපාලනයක් නැති කොට ශක්තිමත් ආර්ථිකයක් ගොඩනැඟීම අපහසුය. අනෙක් අතට ආර්ථිකයේ කඩා වැටීම දේශපාලන අවුල් ඇති කිරීමට හේතුවක් වෙයි. හැටනව ලක්ෂයක් ජනතාවගේ අභිමතය අභියෝගයට ලක්වී ඇත්තේ ද ආර්ථිකයේ කඩාවැටීම නිසාය. මහ බැංකුවේ අභිනව අධිපතිවරයා පෙන්වා දෙන අන්දමට ජනතාව වෙතින් ආර්ථික කරුණු සැඟවීම බලවත් වරදකි. පවත්නා යථාර්ථය පැහැදිළි කරමින් ගැටලුවලට විසඳුම් සපයා ගත යුතුය. එවිට ජනතාව අර්බුද විසැඳීම සඳහා යම් සහයෝගයක් දෙනු ඇත.

ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල හා ශ්‍රී ලංකාව අතර සාකච්ඡා අද සිට පැවැත්වීමට නියමිතය. අයි.එම්.එෆ්. ආයතනය වෙත යෑම මීට කලින් සිදුවිය යුතුව තිබුණ ද එය සිදුවූයේ නැත. ඇතැම් දේශපාලකයන්ගේ මතවාද මෙන්ම වැරැදි ආර්ථික උපදේශන ද ඉහත කාරණය කෙරෙහි බලපා ඇති බව පෙනෙයි. එහෙත් ඒ ගැන වාද - විවාද පැවැත්වීමට කාලයක් නැත. කළ යුත්තේ ඉහත සාකච්ඡා සාර්ථක කරගෙන අයි.එම්.එෆ්. ආයතනය වෙතින් උපරිම ආර්ථික සහයෝගයක් ලබාගැනීමය. එම ආයතනය වෙතින් යහපත් ප්‍රතිචාර ලැබෙන බව විශ්වාස කළ හැකිය. ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල පමණක් නොව; ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව ද ශ්‍රී ලංකාවට සහයෝගය ලබා දෙන බව ප්‍රකාශ කර ඇත.

ලෝක බැංකුව ඇතුළු ජගත් මූල්‍යායතන ආර්ථික ණය හා ආධාර ලබා දීමේ දී කරුණු ගණනාවක් සැලකිල්ල්ලට ගනී. ණය ගන්නා රටවල්වලට ණය ගෙවීමේ හැකියාවක් තිබිය යුතුය. එලෙසම ලබාගත් ණය ආර්ථික ප්‍රතිලාභ සහිත ව්‍යාපෘති සඳහා ‍ෙයාමු කළ යුතුය. මේ ආයතන රටක දේශපාලන ස්ථාවරත්වය අපේක්ෂා කරන අතර සාර්ථක ආර්ථික ව්‍යාපෘති ද ඉල්ලා සිටී. ඒ සඳහා යම් කොන්දේසි පැනවීමට ද ජගත් ආයතන පෙලඹෙයි. මේවා කෙරෙහි මධ්‍යස්ථ දෘෂ්ටියකින් බැලීමට අප පුහුණු විය යුතුව තිබේ.

රටේ මහජන විරෝධතා පවතින්නේ ද උපරිම තලයකය. ජනතාවගේ කැකෑරෙන දුක හා වේදනාව ප්‍රකාශයට පත්වන වේදිකාවක් සේ එය සැලැකිය හැකිය. ඇතැම් දේශපාලන ව්‍යාපාර ඉන් උපරිම ප්‍රතිඵල නෙළා ගැනීමට උත්සුක වන අතර අරගලය ඒ නිසාම වෙනත් අන්ත කරා ගමන් කිරීමට පටන් ගෙන ඇති බවක් ද පෙනෙයි. විදේශීය බලවේග ද අරගලය පසුපස ඇතැයි කිවහොත් එය විහිළුවක් නොව ඉවත දැමිය නොහැකිය. විරෝධතාවල ස්වභාවයට අනුව එය කුමන අන්තයක් කරා ගමන් කරන්නේ ද යන්න නිශ්චය කළ නොහැකිය. ඇතැම්විට අයි.එම්.එෆ්. සාකච්ඡාවලට ද අහිතකර ලෙස මෙය බලපාන්නට පුළුවන. මන්ද ස්ථාවර දේශපාලනයක් නැති රටකට එම ආයතන ආර්ථික ණය ලබාදෙන්නේ නැති බැවිනි.

අර්බුදය දෙස ආපසු හැරී බලන විට එය දැන් පවතින්නේ තුන් ඈඳුතු කතා වස්තුවක් හැටියටය. ආර්ථිකයේ කඩාවැටීම, දේශපාලන අවුල හා මහජන විරෝධතා එකක් නිසා තව එකක් යනාදී ලෙසින් ගොඩනැඟී ඇත. මේ තුනම ජාතික අර්බුද ලෙස පවතී. මෙය තනි පුද්ගලයකුට හෝ කණ්ඩායමකට හෝ විසැඳිය හැකි දෙයක් නොවේ. සමාජයේ සෑම කොටසක්ම යම් කැපකිරීමකට සූදානම් නොවුණහොත් අර්බුදය ජය ගැනීමේ හැකියාවක් නැත. කඹ ඇදීම, කල්මැරීම, වගඋත්තරකරුවන් සෙවීම මේ තීරණාත්මක අවස්ථාවට අදාළ නැත. අපට හැඟෙන පරිදි දැන් සියල්ලන්ගේම අවධානය යොමු විය යුත්තේ අයි.එම්.එෆ්. සාකච්ඡා කෙරෙහිය. එය සාර්ථක කරගැනීමට කවුරුත් වගබලා ගත යුතුය. ඒ සඳහා විශ්වාසය, කැපවීම හා වුවමනාව තිබිය යුතුය.

රටේ පවතින තත්ත්වය පාර්ලිමේන්තුවේ වාද විවාද උණුසුම් තත්ත්වයට හරවා තිබේ. එහෙත් පසුගිය දින කිහිපය තුළදීම වචන හරඹ විනා ජනතාව පාරට බැස්ස වූ රටේ දැවෙන ප්‍රශ්න පිළිබඳ හරවත් සංවාදයක් එහි සිදු නොවූ තරම්ය.

හිස් වචන හරඹවලින් ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් ලැබෙන්නේ නැත. මුළු පාර්ලිමේන්තුවම කතා සාප්පුවක් පමණක් වනවිට රටේ වීදි බැස අරගල කරන ජනතාවගේ විශ්වාසයද ගිලිහී යයි. එය යන්තමින් හෝ රැකගත හැක්කේ ජනතාවට පිළිගත හැකි කතාවලින් පමණි. හරීන් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයා පසුගියදා කළ කතාව ඒ අතින් පවතින ගින්න ඇවිළවීමට නොව නිවා දැමීමට හේතුවන බව පෙන්වා දිය යුතුය.

හරීන් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයා එහිදී පෙන්වා දුන්නේ මෙවැනි බැරෑරුම් මොහොතක සියලු‍ වාද භේද පසෙකට දමා හැමෝම අවංකවම එකතු විය යුතු බවය. මේ තරම් ප්‍රශ්න තිබියදීත් පාර්ලිමේන්තුවේ පක්ෂවලට එකතුවීමට නොහැකි වීම ගැන ඔහු කතා කළේ කනගාටුවෙනි. මේ රට කළ යුත්තේ අනුර හෝ සජිත් හෝ කියා යම් කිසිවකු සිතනවා නම් එය මේ වෙලාවේ විහිලු‍වක් පමණක් බව කියූ හරීන් අලු‍ත් වෙනසකට සියලු‍ දෙනා සූදානම් විය යුතු බවටද මධ්‍යස්ථ පුද්ගලයකු ජනාධිපති කර මාස 06ක් හරියට මහන්සි වුණොත් රට ගොඩදාගත හැකි වන බවටද විශ්වාසය පළ කළේය. රට හැදීමට මේ පාර්ලිමේන්තුවේ 225ම එකතු විය යුතු බවද තමන් අවුරුද්දකට වැටුප ලබා නොගන්නා බවද ඔහුගේ ප්‍රකාශයේ සඳහන් විය.

මේ කතාව මේ දවස්වල පාර්ලිමේන්තුවේ සිදුකෙරෙන බොහොමයක් හිස් වචන පිරි කතාවලට වඩා හරවත් නිවැරදි දැක්මක් සහිත කතාවක් වශයෙන් අපි දකිමු. බලය යා යුත්තේ කාටදැයි කුළල් කාගන්නා අවස්ථාවක සියලු‍ දෙනාම එක්වී රට ගොඩගනිමු යැයි පැවසීමට සෑහෙන දේශපාලන ධෛර්යයක්, පිටකොන්දක් තිබිය යුතුය. ඒ ධෛර්යය සහ පිටකොන්ද හරීන් ප්‍රනාන්දු මහන්ත්‍රීවරයාට තිබීම ගැන අපි සතුටු වෙමු. එසේම තමන්ගේ දේශපාලන අනාගතය පවා ප්‍රශ්න කිරීමට ලක්විය හැකි මේ ප්‍රකාශය අවංකවම සිදුකෙරුණු අදහස් පළකිරීමක් වශයෙන් හැඳින්වීමටද අපි පසුබට නොවෙමු.

20 වැනි සංශෝධනයෙන් යළි ලබාගත් බලතලද සහිතව තුනෙන් දෙකක පාර්ලිමේන්තුවේ බලයක්ද අතැතිව තම පාලනය ඇරඹූ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා තමන්ගේ ජනාධිපති ධුර කාලය තුළදී මෙවැනි ආපසු හැරීමක් නම් කෙදිනකවත් අපේක්ෂා කරන්නට නැත. එසේම විපක්ෂයද මේ තරම් ඉක්මනින් තමන්ට යළි බලය ලබාගැනීමට අවස්ථාවක් උදාවනු ඇතැයි සිහිනෙන්වත් සිතන්නට නැත. එහෙත් එය සිදුවී තිබේ.

එහෙත් ගැටලු‍ව ඇත්තේ මෙහිදී අමාරුවේ වැටී ඇත්තේ ආණ්ඩුව පමණක් නොවීමය. මුළු රටම අද ඇත්තේ බරපතළ අනතුරක් අභියසය. එවැනි තත්ත්වයකදී හරීන් ප්‍රනාන්දු වැනි විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරයකු පරාර්ථකාමී ලෙස අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම ගැන අප සතුටු විය යුතුය. රටේ මෙතෙක් පැවති ආත්මාර්ථකාමී දේශපාලන බලලෝභීත්වය තුළ එම කතාව මසුරන් වටින බවද පෙන්වා දීමට කැමැත්තෙමු.

මේ අවස්ථාවේදී සියල්ලටම ප්‍රථමයෙන් රටේ අනාගතය සියලු‍ දේශපාලනඥයන්ගේ ප්‍රමුඛතාව විය යුතුය. හරීන් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයාගේ විශ්වාසය පාර්ලිමේන්තුවේ සියලු‍ මන්ත්‍රීවරුන්ට එකතුව කටයුතු කළ හැකි නම් රට මාස 06කදී වෙනස් කළ හැකි බවයි. කාලවකවානු කෙසේ වෙතත් දැනට රටේ ඇති වී තිබෙන සියලු‍ තත්ත්වයන් විසින් බල කරනු ලබන්නේ රට ගොඩගැනීමේ වැඩපිළිවෙළකට වහාම අනුගත විය යුතු බවකි.

ඒ සඳහා මතගැටුම්, ප්‍රතිපත්ති වෙනස්කම් පසෙකට දමා එකමුතු විය යුතුය. එහෙත් වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩ කටයුතු කෙරෙන ආකාරයෙන් පැහැදිලි වෙන්නේ එවැනි කැපකිරීමකට සූදානම් පිරිස ඉතා අඩු බවය. හරීන් ඒ අඩු පිරිසේ ධෛර්ය සම්පන්න එක් මන්ත්‍රීවරයෙකි.

රටේ විරෝධතා ව්‍යාපාරවල ප්‍රමුඛ ඉල්ලීම වී ඇත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්වී ගෙදර යා යුතු බවය. එහෙත් මේ ක්‍රියාදාමය එතරම් පහසු නැති බව දේශපාලන විශ්ලේෂකයන්ගේ මතය වෙයි. එවැනි ව්‍යවස්ථාමය කාරණාවලදී පාර්ලිමේන්තුවේ සියලු‍ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ අවබෝධය සහ එකමුතුව කටයුතු කිරීම ඉතාම වැදගත් සාධකයකි.

එවැනි අවබෝධයක් හරහා පිළිගත හැකි විසඳුමක් ලබාගැනීම අපහසු නොවනු ඇති බව අපගේ වැටහීමය. රට දැන් පවතින තත්ත්වයෙන් වැඩි දවසක් ඉදිරියට යා නොහැක. රටේ ප්‍රශ්න එකපිට එක ගොඩගැසෙමින් පවතින බැවිනි. රටේ ජනතාවට අලු‍ත් අවුරුද්දක් ගැන කිසිදු හැඟීමක් ඇතිනොවන තරමට තත්ත්වය බරපතළ වී තිබෙන බව රජයත් විපක්ෂයත් තේරුම් ගත යුතුය.

මේ වනවිට රජය පාර්ලිමේන්තුවේ කොතරම් අපහසු තත්ත්වයකට පත්වී සිටින්නේද යත් මේ දක්වා කැබිනට් මණ්ඩලයක් පත්කර ගැනීමට පවා අපොහොසත්ව සිටියි. එබැවින් මේ ගැන කාගේත් දැඩි අවධානය යොමුවිය යුතුය.

රටේ ඇතිවන උද්ඝෝෂණ ද දේශපාලන පක්ෂවලින් ගිලිහෙමින් සමාජය අතට ගනිමින් සිටින බවක් පෙනේ. මේවාද කිසියම් පාලනයකින් ගිලිහී ගියහොත් තත්ත්වය කුමක් වේදැයි කිව නොහැක.

(***)

රට ගිනිගත් ගිනිහල් ගෙයක් බඳුය. උණුසුම දිනෙන් දින තීව්‍රවනු විනා තුනී වන බවක් ද නොපෙනේ. තවමත් කිලෝමීටර ගණන් දිග්ගැස්සුණු ඉන්ධන පෝලිම් ය. ගෑස් සහ භූමිතෙල්  හිඟය ද නිමාවී නැත. විදුලිය විසන්ධිය පැයයි විනාඩි හතළිහකට සීමා කරන බව අවධාරණය කෙරුණ ද යළිත් පැය හත හමාරක් විදුලිය විසන්ධි කෙරෙන බවද නිවේදනය කර ඇත. දැවෙන - තැවෙන ජනයා කඩිනමින් විසඳුම් ඉල්ලා මාර්ග අවුරා විරෝධය පළ කරති.