සම­තු­ලි­තාව සහ සහ­ජී­ව­නය සොබා දහමේ ඇති අපූරු සංසි­ද්ධි­යකි. ගොවි­තැන යනු මෙම පාරි­ස­රික නිය­තීන් අපූ­රු­වට ගළපා ගනි­මින් සිදු කළ යුතු කර්මා­න්ත­යකි. ගොවි­තැන් කට­යු­තු­ව­ලදී ගොවින් මුහුණ දෙන විවිධ පළි­බෝධ හානි ජය ගැනී­මට සොබා දහ­මෙන්ම ලබා දී තිබෙන අසි­රි­මත් ප්‍රති­කාර සොබා­ද­හමේ තුලි­ත­තා­ව පෙන්වන හොඳම සාධ­කයි. ගොවි­තැන ජය ගැනී­මට රසා­ය­නික තෙල් පොහො­රම වුව­මනා යැයි පව­තින මතය පුස්සක් බවට පත් කරන මේ ප්‍රති­කා­ර­වල ශක්තිය බොහෝ දෙනෙක් නොදනිති. කෘමි­නා­ශක වෙනු­වට සොබා දමේ අපූරු නිපැ­යුම් වන ගහ­කොළ පැළෑ­ටි­වල පස් පංගු­වෙන් සකසා ගන්නා ප්‍රති­කා­ර­ව­ලින් මෙම පළි­බෝධ හානි මැඬී­මට ඇති හැකි­යාව ඔබ­ටත් අත්හදා බැලිය හැකියි.

පළි­බෝධ හානි මැඬ­ලීම සඳහා ශාක සාර­යෙන් සකසා ගත හැකි පළි­බෝධ නාශක පරි­ස­ර­යට හිත­කර මෙන්ම ගොවි­යාට මුදල් ද ඉතිරි කර ගත හැකිය. එමෙන්ම අස්වැන්න ආහා­ර­යට ගැනී­මෙන් නිද­න්ගත රෝගා බාධ ව්‍යාප්තිය අවම කිරි­මට සාර්ථක පිළි­ය­මක් ද වෙයි. සෞභා­ග්‍යයේ දැක්ම රජයේ ජාතික වැඩ­ස­ට­හ­නට සම­ගා­මීව විද්‍යා හා තාක්ෂණ අමා­ත්‍යාං­ශය මඟින් ක්‍රියාත්මක කර ඇති ගොවි ප්‍රජාව කාබ­නික කෘෂි­ක­ර්මා­න්ත­යට නැඹුරු කිරිමේ එක් උත්සා­හ­යක ප්‍රති­ඵ­ල­යක් ලෙස ඇහැ­ටු­වැව විදාතා සම්පත් මධ්‍ය­ස්ථා­නයේ විද්‍යා හා තාක්ෂණ නිල­ධාරි හේමන්ත වන්නි­නා­යක මහ­තාගේ සංවි­ධා­න­යෙන් ආණ­ම­ඩුව කොට­වෙ­හෙර විදාතා සම්පත් නිල­ධාරි එන්.පී.පී සුනෙත් මහ­තාගේ සම්පත් දාය­ක­ත්ව­යෙන් පැවති වැඩ­මු­ළු­ව­කින් ගොවි ප්‍රජ­වට දුන් මේ දැනුම ඔබ­ටත් ඔබේ ගෙව­ත්තට වගා බිමට රැගෙන යන්න පුළු­වන්.

පණු හානි­යට

කොහොඹ කොළ හා කරඳ කොළ අමු ගොම දියර සමඟ මිශ්‍ර කර දින 14ක් පල් කර තබා ඉසින්න.

කෘමි හානි­යට

• සුදු ලූනු ග්රෑම් 100ක් සහ සබන් ග්රෑම් 10ක් සිහින්ව අඹරා ජලය ලීටර් ½ක ට මිශ්‍ර කර පැය 24ක් තබා එම මිශ්‍ර­ණ­යට ජලය ලීටර් ½ක් නැවත එකතු කර වගා­වට ඉසීම යෝග්‍ය­යයි.

• සුදු­ ලූනු ග්රෑම් 50ක් සිහින්ව අඹරා වතුර ලීටර් 1කට මිශ්‍ර කර ඉසින්න

කුඩි­ත්තන්ට සහ කොළ හකු­ළන දළ­ඹු­වන්ට

සුදු ­ලූනු ග්රෑම් 100ක් අඹරා භූමි­තෙල් තේ හැදි දෙක­කට කල­වම් කර ජලය ලීටර් 1ක් හා සබන් ග්රෑම් 50කට මිශ්‍ර කර පැය 24ක් තබා පෙරන්න. ඉන් පසු හතර ගුණ­යක් තනුක කර ඕනෑම වගා­ව­කට ඉසිය හැකිය.

කූඹීන්, වේයන් සහ නයි කූඹීන්ට

අනෝදා ඇට පතක් කොටා අඹරා ජලය ලීටර් 1කට දිය කර පෙරා ගත් දිය­රය ඉසින්න.

කුඩි­ත්තන්, පැළ කීඩෑ­වන්, සුදු මැස්සන්ට

වතුර ලීටර් 2කට අනෝදා කොළ ග්රෑම් 500ක් එක් කර ළිපක තබා රත් කරන්න. ඉන් පසු ජලය ලිටර් ½ක් දක්වා හිඳෙන්න හරින්න. පසුව පෙරා එයට ජලය ලීටර් 2ක් දමා මිශ්‍ර කර වගා­වට ඉසින්න.

ඉල් මැස්සන්, කොළ කන දළ­ඹු­වන් සහ ගෙඩි විඳින පණු­වන්ට -

තෝර මුල් ග්රෑම් 50ක් ගෙන සබන් ග්රෑම් 10ක් සමඟ කොටා ගෙන එයට ජලය ලීටර් 1ක් දමා හොඳින් දිය කර ගන්න. ඉන් පසු හානි කර ඇති පත්‍ර­වල උඩ සහ යටට හොඳින් ඉසින්න.

ඉල් මැස්සාට තවත් ප්‍රති­කා­ර­යක්

• කල­වැල් යුෂ ඉතා ස්වල්ප ප්‍රමා­ණ­යක් පැණි හෝ සීනි ද්‍රාව­ණ­ය­කට මිශ්‍ර කර එයින් රෙදි කැබලි පොඟවා පන්ද­ලමේ තැනින් තැන එල්ලන්න.

• අමු ඉඟුරු සහ සුදු ­ලූනු කොටා එම යුෂ මේස හැඳි 5කට ජලය ලීටර් 1ක් මිශ්‍ර කර ඉසින්න.

සොල­නේසි කුලයේ කොළ හැකි­ළෙන රෝග­යට

ගඳ­පාන, ගන්සූ­රියා සහ ඇල්බී­සියා කිලෝ­ග්රෑම් 1 බැගින් ගෙන අමු ගොම කිලෝ­ග­රෑම් 1කට මිශ්‍ර කර ගෝණි­ය­කට දමා කට ගැට ගසා එම ගෝණිය ලොකු බැර­ල­ය­කට දමා ඒ මත ලොකු ගලක් තබා ජලය ලීටර් 20ක් දමා දින 21ක ට පසු එම දිය­ර­යෙන් ලීටර් 1කට ජලය ලීටර් 3ක් මිශ්‍ර කර ඉසින්න.

මයි­ටා­වන්ට සහ පැළ මැක්කන්ට

මැටි භාජ­න­ය­කට ජලය ලීටර් 1ක් දමා හොඳි­න් උණු කර ගන්න. එයට පොඩි කර ගත් රතු ලූනු කිලෝ­ග්රූම් 1ක් දමා රෙදි කඩ­කින් කට ගැට ගසා පැය 24ක් තබා පෙරා ගන්න. පෙරා ගත් දිය­ර­යට ජලය ලීටර් 10කට මිශ්‍ර ­කර ඉසින්න.

අඹ­න්පොළ විශේෂ - සකු­න්තලා ජය­සිංහ

පල ගෙඩි පිළිබඳව කතා කිරීමේ දී පලතුරු ලෝකයේ ඔටුනු හිස මත දරා ඇති ගෙඩිය වන්නේ කිරලය. ඒ නිසා ඔටුනු පලන් නැතහොත් කිරුල දරාසිටින පලතුර කිරල බව පතපොතෙහි හා ජනසාහිත්‍යයේ සඳහන්වේ.

වගුරු බිම්වල වැවෙන කිරල ශාකය පලතුරක් වශයෙන් ඉතා රසවත් මිහිරි පෝෂණයෙන් හෙබ් පලතුරකි.අමුවෙන් ද ආහාරයට ගතහැකි මෙම කිරල පලතුරු රසවත් ආකාරයට සකස් කරගත් විට රසමරස පානයකි.මේ රසවත් ගුදායි පෝෂණිය කිරල විවිධ රෝග සඳහා ඔසුවක් වශයෙන්ද ප‍්‍රයෝජනවත්ය දේශිය වෙදහෙදකමටද ගැමියනගේ මිහිරි රසවත් ආහාරයක් වශයෙන්ද අගනා ආහාරයකි. නමුත් කිරල රසවත් වුවත්, ගුණවත් වුද කිරල ළුල නෙලනා අපේ කාලයේ කිරල කිරිලියනගේ කතාන්දරය එතරම් සුන්දර නොවේ.මෙම කිරල කිරිල්ලියනගේ කරල පැහෙන්ට නම් කිරල වගාව ආරක්ෂා කරගත යුතුය.

නමුත් අද මහා පරිමානයෙන් වගුරු බිම් ගොඩ කිරීම හා විනාශ කිරීම් නිසා කිරල කිරිල්ලියනටද කිරුල හිස මත දරාසිටින කිරල වලටද සිදුව අත්තේ කිරුල බිම තබා පල්ලම් බසින්නටය.

සමහරු නිදි කිරනවාය.අනුන්ට සීනි කිරන්න යනවා කියා ගැමියෝ කියන කතාන්දරයක්ද තිබේ.කිරා බුදිද බන්,කිරුම් මිනුම් ගැන අපි දනිමු. හොරට කිරන මනින අයට කිරුම් මිනිම් අධිකාරයෙන් නඩුවරනු ඇත.කිරලා යනු රාත‍්‍රීයේ පියාසර කරන නිශාචර පක්ෂියෙකි. මෙම පක්ෂිියා රාත‍්‍රීයේ මුුරකරුවා යැයි ද, ගම්හු කියති. කිරල ගස් අතර, වගුරු බිමවල වාසය කරන කරලා. රාත‍්‍රීයේ යම් අවදානමක් ඇතිවන අවස්ථාවක ඒ අයට යම් සංඥාවක් ලැබේ. ක්ෂණිකව, ඒ අයට මනා සංවේදී සත්වයෙකි. පොළවේ සිදුවන ගහකොල අතරේ සිදුවන දෑ රාත‍්‍රීයේ දකින්ට හැති ඉතා තියුණු කන් හා ඇස් සහිත පක්ෂියෙකි. හොරකමේ යන පිරිසටනම් කරලා හතුරෙකි. නමුත් කරලා අහිංසක සත්වයෙකි. නමුත් කිරලා නිතරම හිතන්නේ දැන් අනතුරක් සිදු වෙතැයි යන්න හිතමිණි.මහත් සැකයෙනි. නිරතුරුවම පරික්ෂාවෙන් සිටින ආරක්ෂිත කරුල්ලෙකි කිරලා. නමුත්, අහස කඩා වැටේ යැයි සිතා කිරලා ගස්වල හා මහපොලවේ සිටන විට නිදියන විට දෙපා අහසට දිගුකරගෙන නිදියන බව කිරල කඩන ජනතාව කියති. එය ගැමියනගේ මතයකි.

කිරල කුරුල්ලෝ මෙන්ම කිරල කිරිල්ලියෝද අපේ රටේ දැකිය හැකිය. වගුරුබිම් ආශ‍්‍රිතව ජිවත් මිනිසුන් තම ප‍්‍රධාන රැකියාවක් වශයෙන් සිදුකරන්නේ කිරල කඩා වෙළෙඳ පොළට රැගෙන ගොස් විකුණා මුදල් සරකර ගැනීමයි.සෙවිමයි.සමහරු නිවෙස්වලට හා ගාල්ල නගරයේ කාර්යාලවලටද ගොස් විකුණුම් කරති. පිරිසිදු ඉරටුවක අමුනන ලද කිරල ගෙඩි පහක හයක මිල රුපියල් පනහක් වේ. රසට සකස් කළ පිරිසිදු කිරල කෝප්පයක් රුපියල් විස්ය විසිපහට තිහටද දැකිය හැකිය.

ලක්වැසියේ මෙන්ම විදේශිකයෝද කිරල පානයට කැමැත්තක් දක්වති. මෙම කිරල පානය යම් නව වෙළෙඳ සැලකමෙන් තේ කඩමෙන් භාවිතාවන ආකාරය හබරාදුව,අහංගම ගාල්ල,හික්කඩුව ආදි ප‍්‍රදේශවල ගාල්ල මාතර මාර්ගයේ ගමන් කරන ඕනෑම අයෙකුට දැකිය හැකිය.

මේ සඳහා සුන්දර කිරල කිරිලියන් සේවයේ යොදවා තේ බොමු, කිරි බොමු, රා බොමු ආකාරය ඇති වෙළෙද සැල් මෙන් යම් කාසි ආකාරයට මේ කිරල පානය කරන ස්ථානවලට යම් වෙනසක් රිද්මයක් නවමු ආකාරයට පවත්වාගෙන යනනට හැකිනම්, කිරල කඩන කිරල පානය පවත්වාගෙන යන වෙළෙන්දන්ගේ කරල පැහෙනු ඇත.

නමුත් අපගේ අවාසනාවට මේ ආකාරයේ නවමු කටයුත්තකට දිරියක් ශක්තියක් දෙන්නට ගමෙන් රටෙත් කෙනෙක් නැති බව කිරල පලතුරු කඩන ජනතාවගේ කතාන්දරයයි.

ගම්මට්ටමින්ද ගාල්ල නගරයේ පදික වේදිකාවල සිටින ගමේ එළවලූ පලතුරු විකුණන ස්ථානවලි දැකිය හැකි කිරල වෙළෙන්දියන් කිරල කඩා සොදා පිරිසිදු කරගත් ඉරටුවල අමුනා කිරල වෙළෙඳ පොලට ගෙනියති. එවිට එය කිරල කරවල් වනු ඇති. පහ, හත දහය වශයෙන් කිරල ගෙඩි ඉරටුවල අමුණා වෙළෙඳ සැලට යැවෙන ඇන.
කිරල කිරිලියන් කී විගසම අපට මතකයට එන්නේ රුවැති මුහුණු සහිත. රුවැත්තියන්ය. අපේ කාතාවේ එන මේ කිරල කිරිල්ලියෝ මිනිසුනට නොදෙවනි වැඩ කිඩ ශිල්ප දක්වන සම්මතයෙන් එහා හිතන පතන ජිවත්වනන්ට වෙර වීරිය දරණ දිරිය කිරල කිරිල්ලියෝමය. කැත්ත, පිහිය. වලල්ල,නියවල්ල ඇතුව නැතුව කිරල ගස් අතු පතර ඇවිදින කිරල කිරිල්ලියෝ ගස් වලබඩ ගාන්නේ කල පුරුද්ද,දැකපුරුද්, පලපුරුද්ද නැතිනම්, සංසාරගත පුරුද්දැයි හිතේ. ඒ තරමට මේ කිරල කිරිල්යෝ තටු නොමැති වුවද ගස් අතර ගසින් ගසට පනිමින් කිරල කඩන දසුන අපට නම් සුන්දරය. පය ලිස්සා ගියහොත් ඔවුනගේ ජිවිත අවදානමේය. ඒ සඳහා කිසිදු රක්ෂණයක් නැත. ගොඩබිමි මෙන්ම ගස්වලද කස්තිරම් ගසන අපේ කාලයේ කිරල කිරිල්ලියෝ ජලයේද ගැඹුරු දියෙහිද ඔරු,පාරු, බෝට්ටු පදවාගෙන කිරල කඩන්නට දියඹට තම යාත‍්‍රාවෝ පදවති.

දියෙහි කරක් වට දියේ බැස මළුවලට කඩා ගත් ගෝනිවලට දමා ගත් කිරල දියබේ කර තියාගෙන එන්නේ දිය කිඳුරියන් මෙන්ය. කිරල කැලෑවේ ඇවිදින මේ කිරල කිරිල්ලියෝ මහ වනාන්තරයේ ඇවිද පලතුරු නෙලන්නට ගිය සම්බුලා කුමරිය සිහිපත් කරනේය. ඇයද පලවැල කඩන්නට යන දසුන අප මතකයට එක් කරන්නේ මේ අපේ කාලයේ කිරල කිරිල්ලියන් ගැන අසනා දැකිනා විටකදීය.

ගාල්ලේ, හබරාදුව,පොල්හේන,උනවටුන එරමුදු ගහහංදිය, තිත්තගල්ල, කොග්ගල , මාදුගංගාව, ගොවියාපාන,ආදි ප‍්‍රදේශවල ජිවත්වන මේ කිරල කිරිල්ලියෝ කුරුල්ලෝද ඉතාම අසරණව ජිවත් වේ.

යු.එස් සිසිල් නෝනා, ඞී. ජයවති. කුමාරරත්න කොග්ගල , ගොවියාපාන සිරිමල්,ගාල්ලේ එස් සිරියලතා, වතවනගේ කුසුමාවතී, සිරිපාල ද සිල්වා,ඞී.ඒ අමරලතා ආදි පිරිස් මේ ආකාරයට පවසන්නේ තම ව්‍යාපාරය දියුණු කර ගන්නට යම් සහයෝගයක් ලබාදෙනු මෙන්ය. සත්තකිම් මේ කර්මාන්තය ආරක්ෂා කිරීම යනු සිරිලක දේ සිරිපැප දෙන ලංකාදීපයේම දියුණු කළ හැකි පානයකි.

මතට තිත තබා ඇති නමුත්, ලොව හතරවන ස්ථානයේ අපි සුරා පානයෙන් ඉදිරියෙන් සිටිති. ඒ නිසා මතට තිත තබන අතරේ කිරල පලතුරට වලට අත තැබුවහොත් කිරල පලතුරු කඩන මිනිසුනගේ කරල පැහෙනු ඇත.

සටහන හා ජායාරූප හබරාදුව නිමල් අල්ගෙවත්ත

මිනිත්තු කිහිපය වෙනසකින් මෙලොව එලිය දැක, එකම පාසලක ඉගෙනුම ලබා, එකම දිනක යුද හමුදාවට බැඳී, එකම බඳවාගැනීමේ කාණ්ඩය යටතේ පුහුණුව ලබා, එකම දිනක විසිර ගොස්, රෙජිමේන්තු දෙකක සේවය කළ නමුත්, වසර 34 ක ඇවෑමෙන් එකම දිනක විශ්‍රාම ලැබීමට සූදානම් වන මේජර් ජෙනරාල් ජයන්ත සෙනෙවිරත්න සහ පූරක සෙනෙවිරත්න නිවුන් සොහොයුරු දෙපලට හමුදාපති තුමන් සුබපැතුම් එක්කරයි.